برنامه اقدام مخاطره زلزله_ وزارت میراث فرهنگی، گردشگرى و صنایع‌دستی

برنامه اقدام مخاطره زلزله، مجموعه تكالیف و وظایف وزارت میراث فرهنگی، گردشگرى و صنایع‌دستی است که برگرفته از مواد و بندهاى قانون مدیریت بحران و با توجه به حدود وظایف دستگاه‌ها و اقدامات اولویت‌دار است كه اجراى آن‌ها با هدف كاهش خطر حوادث و سوانح ضرورت دارد. از آنجا كه برنامه ملی كاهش خطر حوادث و سوانح، رویكرد پیشگیرانه در برابر خسارات و تلفات مخاطرات طبیعی و انسان‌ساز را دنبال می‌کند، مجموعه تكالیف و وظایف دستگاه‌های مشمول قانون مدیریت بحران در این برنامه بر همین اساس تدوین گردیده است. ضرورت دارد این موارد كلی مورد توجه كلیه دستگاه‌های اجرایی دولتی و غیردولتی و نهادهاى عمومی قرار گیرد.
تدوین اقدامات، توسط گروه‌های تخصصی تشکیل‌شده در كمیته كاهش خطر حوادث و سوانح صورت گرفته است. هر یك از گروه‌های تخصصی در ارتباط با یك مخاطره خاص به مطالعات قوانین، مقررات، طرح‌ها، برنامه‌ها و دستورالعمل‌های موجود در ارتباط با آن مخاطره پرداخته است و با در نظر گرفتن شرایط كنونی كشور، شرایط هر مخاطره و با توجه به حوزه وظایف و اختیارات دستگاه‌های مختلف موضوع ماده ٢ قانون مدیریت بحران كشور به تدوین اقدام‌های اولویت‌دار پرداخته است. در طول تدوین این اقدام‌ها، تیم‌هاى تخصصی جلسات مشتركی با نماینده‌های دستگاه‌های مختلف برگزار کرده‌اند تا در كنار حصول اطمینان از ضرورت پرداخت به هر اقدام، هماهنگی‌های لازم با دستگاه‌ها در ارتباط با حوزه وظایف و مسئولیت آن‌ها نیز انجام گیرد.
در رخداد مخاطرات، تعدادى از دستگاه‌ها مسئولیت مستقیم اقدام و ارائه خدمات به‌صورت سرویس‌دهی مستقیم دارند و تعدادى دیگر تحت تأثیر مخاطره آسیب‌پذیر هستند. ضرورت دارد با هدف ارائه خدمات به بهره‌برداران و سایر دستگاه‌های نیازمند، تدابیر و اقدامات پیشگیرانه‌ای توسط دستگاه مسئول مورد توجه قرار گیرد. كلیه دستگاه‌های مشمول قانون موظف هستند در برابر كلیه مخاطرات متنوع تهدیدكننده دارایی‌های آن‌ها، اقدامات پیشگیرانه‌ای را با هدف كاهش خطر در حوزه مسئولیتی خود انجام دهند.
در فرایند مدیریت خطر و اتخاذ اقدامات پیشگیرانه با هدف كاهش خطر حوادث و سوانح، تحلیل خطر (شناخت خطرها، شامل ارزیابی مخاطره‌ها و ابعاد آن‌ها، شناخت، تحلیل آسیب‌پذیری‌های محتمل و شناسایی در معرض قرارگیری‌ها) و اقدامات كاهش خطر دو مرحله بنیادین هستند. ضرورت ویژه دارد كه دستگاه‌های مشمول قانون در اتخاذ رویكردها و اجراى اقدامات پیشگیرانه دو مرحله مهم مذكور اهتمام نمایند.
در برنامه اقدام تعدادى از دستگاه‌ها مسئول و تعدادى به عنوان همكار یا پشتیبان تعریف‌شده‌اند. ضرورت دارد كه دستگاه مسئول در تدوین برنامه عملیاتی، در صورت نیاز به همكارى دستگاه دیگر توافق و تفاهم‌های اولیه را انجام داده باشد. در این راستا، سازمان مدیریت بحران كشور مسئولیت هماهنگی و هم‌افزایی فی‌مابین دستگاه‌ها را خواهد داشت. دستگاه مسئول می‌تواند با توجه به تشخیص بالاترین مقاوم مسئول آن دستگاه، کارگروه‌های تخصصی تشكیل داده و با مسئولیت خود نسبت به هماهنگی‌های لازم اقدام نماید. همچنین باید هزینه‌های همكارى و پشتیبانی در ردیف برنامه‌های عملیاتی سالانه دستگاه‌های همكار و پشتیبان لحاظ گردد كه پس از تأیید سازمان مدیریت بحران به سازمان برنامه و بودجه اعلام می‌شود. در ادامه اقدامات اولویت‌دار با مسئولیت وزارت میراث فرهنگی، گردشگرى و صنایع‌دستی در مخاطره زلزله، ارائه شده است.

هدف 1: تحقق تصمیم‌سازی، تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری در مدیریت بحران بر مبناى درك صحیح و همه‌جانبه از خطر
اقدام اولویت‌دار: تهیه سامانه اطلاعاتی کلیه آثار و نماد‌های فرهنگی، باستانی، گردشگرى و صنایع مرتبط
خروجی مورد انتظار: داشتن اطلاعات مکانی پراکنش نماد‌های فرهنگی، آثار منقول و غیرمنقول باستانی و تاریخی و فرهنگی
دستگاه/ های همکار: وزارت راه و شهرسازى
دستگاه/ های پشتیبان: سازمان برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور

اقدام اولویت‌دار: اجراى تمهیدات صیانتی و حفاظتی و ‌مقاوم‌سازى آثار، اشیا، ابنیه و نماد‌های فرهنگی در برابر زلزله
خروجی مورد انتظار: ارتقاى میزان استحکام ابنیه، نمادها و آثار باارزش تاریخی و فرهنگی در برابر زلزله
دستگاه/ های همکار: کلیه نهاد‌های تخصصی، شرکت‌‌های مهندسی، ستاد کل نیرو‌های مسلح
دستگاه/ های پشتیبان: سازمان برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور

اقدام اولویت‌دار: جابجایی آثار و اشیاى ارزشمند منقول و مستقر در ساختمان‌های با کیفیت نازل استحکام لرز‌ه‌ای به مکان‌های مناسب و ایمن
خروجی مورد انتظار: حفظ و نگهدارى از آثار و اشیاى منقول تاریخی و باستانی و فرهنگی
دستگاه/ های همکار: کلیه نهاد‌های تخصصی، شرکت‌‌های مهندسی
دستگاه/ های پشتیبان: سازمان برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور

اقدام اولویت‌دار: اتخاذ تمهیدات حفاظت از میراث فرهنگی و آثار و اشیاى ارزشمند تاریخی و باستانی و فرهنگ در هنگام رخداد زلزله
خروجی مورد انتظار: نصب تجهیزات محافظتی از آثار ارزشمند تاریخی و فرهنگی در زمان رخداد زلزله‌ها و تشکیل گارد‌های حفاظتی
دستگاه/ های همکار: ستاد کل نیرو‌های مسلح
دستگاه/ های پشتیبان: وزارت کشور، سازمان برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور