برنامه اقدام مخاطره بیمارى‌هاى فراگیر انسانی_ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی

برنامه اقدام مخاطره بیمارى‌هاى فراگیر انسانی، مجموعه تكالیف و وظایف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است که برگرفته از مواد و بندهاى قانون مدیریت بحران و با توجه به حدود وظایف دستگاه‌ها و اقدامات اولویت‌دار است كه اجراى آن‌ها با هدف كاهش خطر حوادث و سوانح ضرورت دارد. از آنجا كه برنامه ملی كاهش خطر حوادث و سوانح، رویكرد پیشگیرانه در برابر خسارات و تلفات مخاطرات طبیعی و انسان‌ساز را دنبال می‌کند، مجموعه تكالیف و وظایف دستگاه‌های مشمول قانون مدیریت بحران در این برنامه بر همین اساس تدوین گردیده است. ضرورت دارد این موارد كلی مورد توجه كلیه دستگاه‌های اجرایی دولتی و غیردولتی و نهادهاى عمومی قرار گیرد.
تدوین اقدامات، توسط گروه‌های تخصصی تشکیل‌شده در كمیته كاهش خطر حوادث و سوانح صورت گرفته است. هر یك از گروه‌های تخصصی در ارتباط با یك مخاطره خاص به مطالعات قوانین، مقررات، طرح‌ها، برنامه‌ها و دستورالعمل‌های موجود در ارتباط با آن مخاطره پرداخته است و با در نظر گرفتن شرایط كنونی كشور، شرایط هر مخاطره و با توجه به حوزه وظایف و اختیارات دستگاه‌های مختلف موضوع ماده ٢ قانون مدیریت بحران كشور به تدوین اقدام‌های اولویت‌دار پرداخته است. در طول تدوین این اقدام‌ها، تیم‌هاى تخصصی جلسات مشتركی با نماینده‌های دستگاه‌های مختلف برگزار کرده‌اند تا در كنار حصول اطمینان از ضرورت پرداخت به هر اقدام، هماهنگی‌های لازم با دستگاه‌ها در ارتباط با حوزه وظایف و مسئولیت آن‌ها نیز انجام گیرد.
در رخداد مخاطرات، تعدادى از دستگاه‌ها مسئولیت مستقیم اقدام و ارائه خدمات به‌صورت سرویس‌دهی مستقیم دارند و تعدادى دیگر تحت تأثیر مخاطره آسیب‌پذیر هستند. ضرورت دارد با هدف ارائه خدمات به بهره‌برداران و سایر دستگاه‌های نیازمند، تدابیر و اقدامات پیشگیرانه‌ای توسط دستگاه مسئول مورد توجه قرار گیرد. كلیه دستگاه‌های مشمول قانون موظف هستند در برابر كلیه مخاطرات متنوع تهدیدكننده دارایی‌های آن‌ها، اقدامات پیشگیرانه‌ای را با هدف كاهش خطر در حوزه مسئولیتی خود انجام دهند.
در فرایند مدیریت خطر و اتخاذ اقدامات پیشگیرانه با هدف كاهش خطر حوادث و سوانح، تحلیل خطر (شناخت خطرها، شامل ارزیابی مخاطره‌ها و ابعاد آن‌ها، شناخت، تحلیل آسیب‌پذیری‌های محتمل و شناسایی در معرض قرارگیری‌ها) و اقدامات كاهش خطر دو مرحله بنیادین هستند. ضرورت ویژه دارد كه دستگاه‌های مشمول قانون در اتخاذ رویكردها و اجراى اقدامات پیشگیرانه دو مرحله مهم مذكور اهتمام نمایند.
در برنامه اقدام تعدادى از دستگاه‌ها مسئول و تعدادى به عنوان همكار یا پشتیبان تعریف‌شده‌اند. ضرورت دارد كه دستگاه مسئول در تدوین برنامه عملیاتی، در صورت نیاز به همكارى دستگاه دیگر توافق و تفاهم‌های اولیه را انجام داده باشد. در این راستا، سازمان مدیریت بحران كشور مسئولیت هماهنگی و هم‌افزایی فی‌مابین دستگاه‌ها را خواهد داشت. دستگاه مسئول می‌تواند با توجه به تشخیص بالاترین مقاوم مسئول آن دستگاه، کارگروه‌های تخصصی تشكیل داده و با مسئولیت خود نسبت به هماهنگی‌های لازم اقدام نماید. همچنین باید هزینه‌های همكارى و پشتیبانی در ردیف برنامه‌های عملیاتی سالانه دستگاه‌های همكار و پشتیبان لحاظ گردد كه پس از تأیید سازمان مدیریت بحران به سازمان برنامه و بودجه اعلام می‌شود. در ادامه اقدامات اولویت‌دار با مسئولیت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در مخاطره بیمارى‌هاى فراگیر انسانی، ارائه شده است.

هدف 1: بهبود نظام حكمرانی و توسعه ظرفیت‌ها با تأكید بر مدیریت یكپارچه و هماهنگ

اقدام اولویت‌دار: به ‌اشتراک‌گذارى و انتقال تجربیات ملی در ارتباط با بیمارى‌هاى فراگیرى انسانی و استفاده از تجربیات بین‌المللی

خروجی مورد انتظار: ارائه کمک به کشور‌هاى نیازمند و کسب درآمد از طریق صدور دانش فنی، ارتقاى دانش داخلی با استفاده از تجربیات بین‌المللی
دستگاه/ های همکار: وزارت نیرو، سازمان صداوسیماى جمهورى اسلامی ایران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
دستگاه/ های پشتیبان: وزارت امور خارجه جمهورى اسلامی ایران، سازمان مدیریت بحران کشور، سازمان برنامه و بودجه

اقدام اولویت‌دار: تنقیح قوانین، تعیین قوانین ناسخ و منسوخ و ساماندهی قوانین پراکنده و غیرمنسجم در خصوص مدیریت بیمارى‌هاى فراگیرى انسانی در کشور (با تأکید بر پیشگیرى و مدیریت خطر)

خروجی مورد انتظار: وضع قوانین جامع، یکپارچه و منسجم
دستگاه/ های همکار: وزارت کشور، سازمان محیط‌زیست، وزارت علوم، تحقیقات و فناورى
دستگاه/ های پشتیبان: سازمان برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور

هدف 2: تحقق تصمیم‌سازی، تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری در مدیریت بحران بر مبناى درك صحیح و همه‌جانبه از خطر

اقدام اولویت‌دار: راه‌اندازى سامانه برخط ارزیابی و پایش ظرفیت پاسخ به همه‌گیری‌ها

خروجی مورد انتظار: راه‌اندازى سامانه پایش ظرفیت
دستگاه/ های همکار: ستاد کل نیرو‌هاى مسلح، بخش خصوصی، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی
دستگاه/ های پشتیبان: سازمان مدیریت بحران کشور، سازمان برنامه و بودجه

اقدام اولویت‌دار: ایجاد، یکپارچه‌سازى و به‌روزرسانی بانک اطلاعاتی بیمارى‌هاى واگیر

خروجی مورد انتظار: راه‌اندازى سامانه اطلاعات
دستگاه/ های همکار: بخش خصوصی، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی
دستگاه/ های پشتیبان: سازمان مدیریت بحران کشور، سازمان برنامه و بودجه

اقدام اولویت‌دار: ایجاد بخش اطلاع‌رسانی متمرکز

خروجی مورد انتظار: راه‌اندازى مرکز اطلاع‌رسانی متمرکز
دستگاه/ های همکار: وزارت علوم، تحقیقات و فناورى
دستگاه/ های پشتیبان: سازمان مدیریت بحران کشور، سازمان برنامه و بودجه

اقدام اولویت‌دار: تعلیم و آموزش بدو خدمت و ضمن خدمت براى کارکنان دستگاه‌هاى اجرایی ذی‌ربط در ارتباط با بیمارى‌هاى بازپدید و نوپدید

خروجی مورد انتظار: ارتقاى دانش کارکنان
دستگاه/ های همکار: وزارت کشور، ستاد کل نیرو‌هاى مسلح، وزارت نیرو، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، وزارت جهاد کشاورزى، وزارت راه و شهرسازى
دستگاه/ های پشتیبان: سازمان برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور

اقدام اولویت‌دار: تولید محتوا و برنامه‌هاى آموزشی در ارتباط با مخاطره بیماری‌های فراگیر انسانی

خروجی مورد انتظار: ارتقاى دانش عمومی
دستگاه/ های همکار: وزارت علوم، تحقیقات و فناورى، وزارت جهاد کشاورزى، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی (سازمان آموزش فنی و حرفه‌اى کشور)، وزارت راه و شهرسازى
دستگاه/ های پشتیبان: سازمان برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور

اقدام اولویت‌دار: تدوین برنامه تاب‌آورى نظام سلامت در برابر همه‌گیری

خروجی مورد انتظار: تدوین برنامه اجرایی
دستگاه/ های همکار: وزارت علوم، تحقیقات و فناورى، ستاد کل نیرو‌هاى مسلح
دستگاه/ های پشتیبان: سازمان مدیریت بحران کشور، سازمان برنامه و بودجه

اقدام اولویت‌دار: بازنگرى در نظام مراقبت بیمارى‌هاى همه‌گیر و افزایش حساسیت آن

خروجی مورد انتظار: ایجاد اصلاحات در نظام مراقبت
دستگاه/ های همکار: وزارت جهاد کشاورزى (سازمان دامپزشکی کشور)
دستگاه/ های پشتیبان: سازمان مدیریت بحران کشور، سازمان برنامه و بودجه

اقدام اولویت‌دار: افزایش ظرفیت ارائه خدمات درمانی به بیماران واگیر

خروجی مورد انتظار: افزایش ظرفیت‌هاى مراکز آزمایشگاهی تشخیصی- مراکز بهداشتی و درمانی - نظام ارجاع و بیمارستانی
دستگاه/ های همکار: ستاد کل نیرو‌هاى مسلح، بخش خصوصی، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی
دستگاه/ های پشتیبان: سازمان مدیریت بحران کشور، سازمان برنامه و بودجه

اقدام اولویت‌دار: راه‌اندازى و توسعه نظام جامع مراقبت در برابر بیمارى‌ها در کشور

خروجی مورد انتظار: توسعه نظام جامع مراقبت
دستگاه/ های همکار: وزارت علوم، تحقیقات و فناورى، ستاد کل نیرو‌هاى مسلح
دستگاه/ های پشتیبان: سازمان مدیریت بحران کشور، سازمان برنامه و بودجه

اقدام اولویت‌دار: توسعه تحقیقات و پژوهش در خصوص پیشگیرى و کاهش اثرات بیمارى‌هاى فراگیر انسانی

خروجی مورد انتظار: ارتقاى شناخت، نوآورى، فناورى و پژوهش‌هاى بنیادى و کاربردى
دستگاه/ های همکار: وزارت علوم، تحقیقات و فناورى و سایر دستگاه‌هاى موضوع ماده ٢ قانون
دستگاه/ های پشتیبان: سازمان برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور

هدف 3: پاسخ مؤثر به حوادث و سوانح و بازسازى با مشارکت مردم در تمامی ابعاد کالبدى، اقتصادى، اجتماعی، نهادى و محیط زیستی

اقدام اولویت‌دار: تدوین و به‌روزرسانی برنامه اختصاصی آمادگی و پاسخ نظام سلامت در برابر اپیدمی‌ها

خروجی مورد انتظار: تدوین و تصویب برنامه اختصاصی آمادگی و پاسخ
دستگاه/ های همکار: وزارت علوم، تحقیقات و فناورى، ستاد کل نیرو‌هاى مسلح
دستگاه/ های پشتیبان: وزارت کشور، سازمان مدیریت بحران کشور، سازمان برنامه و بودجه

اقدام اولویت‌دار: تدوین برنامه‌هاى تمرین و مانور در حوزه بیمارى‌هاى فراگیر

خروجی مورد انتظار: ارتقاى آمادگی در برابر بیمارى‌ها فراگیر
دستگاه/ های همکار: وزارت علوم، تحقیقات و فناورى، وزارت راه و شهرسازى، ستاد کل نیرو‌هاى مسلح
دستگاه/ های پشتیبان: سازمان مدیریت بحران کشور، سازمان برنامه و بودجه

اقدام اولویت‌دار: توسعه سیستم هشدار اولیه در ارتباط با بیمارى‌هاى فراگیر

خروجی مورد انتظار: ایجاد سیستم هشدار اولیه
دستگاه/ های همکار: ستاد کل نیرو‌هاى مسلح، وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌هاى مسلح
دستگاه/ های پشتیبان: سازمان مدیریت بحران کشور، سازمان برنامه و بودجه

اقدام اولویت‌دار: تدوین برنامه عملیاتی پاسخ و طراحی ساختار و چهارچوب پاسخ ملی

خروجی مورد انتظار: تدوین برنامه عملیاتی پاسخ
دستگاه/ های همکار: وزارت راه و شهرسازى، وزارت علوم، تحقیقات و فناورى، ستاد کل نیرو‌هاى مسلح
دستگاه/ های پشتیبان: سازمان مدیریت بحران کشور، سازمان برنامه و بودجه